Nikola Tesla Kimdir?
Nikola Tesla 1856 yılında Avusturya İmparatorluğu’nda doğmuş ve büyümüştür. Doğduğu gece havanın fırtınalı ve zorlu koşullarda olması sebebi ile doğumunda olanlar, Tesla için karanlık bir çocuk olacağını söylemiştir. Bu tarz sözler üzerine, annesinin sözleri ise adeta geleceği hisseder türdedir.
“Hayır. O ışığın çocuğu olacak.”
Duka Tesla
Babası Ortadoks rahibi Mulitin Tesla, annesi ise Duka Tesla’dır. Annesi Duka Tesla evinde mekanik aletlerle ilgilenen bir kadındır. Büyüdüğü süreçte annesini dikkatle izleyen Tesla’nın başarılarında annesinin de katkısı olduğunu söyleyebiliriz. Geleceğin en büyük mucitlerinden biri olacak olan Tesla, en zorlu matematik işlemlerini kafasından hesaplaması ve görsel hafızası ile farklı bir çocuk olduğunu çevresine hissettirmiştir. Küçük yaşlardan itibaren akranlarından hızlı gelişim gösteren Tesla, derslerindeki başarıları sayesinde liseyi de erken bitirmiştir. Tüm bu üstün başarıları ve gelecek vaad eden ilerlemelerinin üstüne 17 yaşındayken 1817 yılında ortaya çıkan ve Tesla’nın yaşadığı yıllarda salgın bir hastalık olan kolera hastalığına yakalanmıştır. Ölümcül bir hastalığa yakalanan Tesla uzun süre yatağa bağımlı yaşamıştır. Tesla 5 yaşındayken de ağabeyini attan düşmesi sebebi ile kaybetmiştir. İlerleyen yaşlarında obsesif kompulsif bozukluğu olan Tesla’nın davranışlarının sebebinin ise küçük yaşta ağabeyini kaybetmesi olarak bilinmektedir.
Nikola Tesla’nın Eğitim Hayatı
Tesla’nın babası oğlunun da kendisi gibi rahip olmasını isterken annesinin desteği fizik ve matematik bilimi üzerine olmuştur. Kolera olduğu süreçte mühendislik okumak istediğini babasına söylemiş ve babası Tesla’dan iyileşeceğinin sözünü alarak isteğini onaylamıştır. Tesla, babasının verdiği izin ile tarihi değiştirecek çalışmalara imza atacaktır.
Graz Teknik Üniversitesi
Graz Teknik Üniversitesinde okumuştur.
Nikola Tesla Üniversite eğitimini gördüğü yıllarda kendisini derslerden alıkoyan zararlı alışkanlıklar edinmesi sebebi ile üniversite eğitimini yarıda bırakmak zorunda kalmıştır.
Uzun saatler çalışması ile sağlığını bile tehlikeye atan Tesla, eğitim hayatından hemen sonra iş hayatına atılmıştır.
Nikola Tesla’nın İş Hayatı ve İcatları
Tesla Avrupa’yı dolaştıktan sonra Budapeşte’de bir telefon firmasında elektrikçi olarak çalışmaya başlamıştır. Düşünerek bir çok fikrinin projesini en ince ayrıntısına kadar yapabilen Tesla, bir gün şehirdeki parkta yürüyüş yaparken alternatif akımı kullanarak elektrik üretmenin yeni bir yolunu geliştirebileceği üzerine bir aydınlanma yaşamıştır. Tesla’nın dünyayı değiştirecek buluşu bu aydınlanma ile yola çıkmıştır. New York City’de bulunan Edison Machine Works’ten iş teklifi almıştır. Aldığı iş teklifini kabul eden Tesla, Edison Machine Works’te çalışmaya başlamıştır. Edison ve Tesla ilk tanışmalarında oldukça iyi geçinmiş ve birbirlerini sevmişlerdir. Devam eden süreçte ise rekabetin artması ile aralarında anlaşmazlıklar çıkmaya başlamıştır. Edison ve Tesla elektriği nasıl kontrol altına alacaklarına dair fikir ayrılığına düşmüşlerdir. Edison’un tercih ettiği akım elektrik yüklerinin tek yöne doğru sabit olarak aktığı doğru akım iken Tesla’nın tercih ettiği akım elektrik yükünün yönünün periyodik olarak değiştiği alternatif akımdır. Alternatif akım, yönünün kolayca değişebilmesi ve geriliminin ayarlanabilmesi özellikleri ile yüksek güç gereken durumlarda kullanımı daha uygundur. Edison doğru akımın patentine sahip olması sebebi ile alternatif akımı desteklememiştir. Tesla, Edison’un bu tutumu sebebi ile istifa etmiştir.
Tesla 1887 yılında alternatif akım ile çalışan asenkron motoru icat etmiştir.
Asenkron motor sayesinde elektriği mekanik güce dönüştürmenin en verimli yolu bulunmuştur.
Tesla’nın yaptığı çalışmalar elektrik piyasasının önemli isimlerinden biri olan George Westinghouse’un dikkatini çekmiştir. Edison’un doğru akım çalışmalarına rakip olabilmek için motorun patentini George Westinghouse’a 60.000$ karşılığında lisanslamış ve telif ücretini almıştır. Westinghouse bununla da kalmayarak Tesla’yı kendisine danışman olması için işe almıştır. Tesla ve Westinghouse arasındaki ittifak Edison’u oldukça rahatsız etmiş ve alternatif akımın ne kadar zararlı olabileceğini göstermek üzere hayvanlara alternatif akım vermek ve elektrikli sandalye üretmek gibi vahşi çalışmalar yapmıştır.
Tesla her ne kadar çalışmalarına leke sürülmek istenilse de tam gaz çalışmalarına devam etmiştir. En büyük projelerinden birisi hidroelektrik santral kurmak olan Tesla, Niagara Şelalesi’nde dünyanın ilk alternatif akım elektrik santralini inşa ederek hedefini gerçekleştirmiştir.
Tüm bu çalışmalar devam ederken Westinghouse yaşadığı maddi sıkıntılar sebebi ile şirketi batmak üzere hale gelmiştir. Westinghouse, Tesla’ya batmak üzere olduğunu ve kendisine ödediği telif hakkı ücretini indirip indiremeyeceğini sormuştur. Bunun üzerine Tesla zamanında kendisine inanan tek kişinin Westinghouse olması sebebi ile sözleşmeyi yırtmıştır. Tesla zamanında sözleşmeyi yırtma kararı almasaydı bugünün hesaplaması ile dünyanın sayılı zenginleri listesinde yerini alacaktı.Tesla sözleşmeyi yırtarak paranın kendisi için önemli olmadığını göstermiş ve bilime olan aşkını kanıtlamıştır. Westinghouse Tesla’nın yardımı karşısında alternatif akımın patentini kullanma hakkı için 216.000$ ödemiştir. Westinghouse’un bu hamlesi ile Tesla maddi açıdan bağımsız hale gelmiş ve birden çok laboratuvar açmıştır.
Tesla hayatı boyunca 300’den fazla patent almıştır. İşte Tesla’nın bazı çalışmaları;
- Neon Lambası
- Tesla Türbini
- Radyo
- Asenkron Motor
- Tesla Vanası
- Tesla Röntgeni
Tesla Bobini ve Röntgen Çalışmaları
Tesla radyasyon çalışmaları ile röntgen teknolojisine öncülük etmiştir.
Tesla’nın bilinen en önemli icatlarından birisi Tesla Bobinidir. Tesla Bobini yüksek voltajda elektrik üretebilmektedir. Tesla 1895’te ilk radyo sinyalini göndermeye hazırlanırken yangın ile laboratuvarı yok olmuştur. Bu yangın Tesla’nın hayatında dönüm noktası olacaktır. Senelerce verdiği emeğini ve araştırma ekipmanlarını kaybeden Tesla 2 yıl boyunda radyo patent başvurusunda bulunamamıştır.
Guglielmo Marconi radyo üzerine çalışmalar yaptığı sırada Tesla da radyo üzerine çalışmalar yapmıştır. Marconi, ABD’de patent hakları almaya çalıştığında Tesla’nın çalışmalarına çok benzediği gerekçesi ile talebi reddedilmiştir. Bunun üzerine Marconi, Tesla’nın 17 patentini kullanarak 1901’de radyo mesajı göndermiştir. Edison, Marconi’ye yaptığı çalışmalar için mali destek olmaya başlamıştır. 1904 yılında ABD fikrini değiştirerek radyoyu icat etmesi için Marconi’ye patent vermiştir. 1911 yılında ise Tesla’nın çalışmaları sayesinde Marconi Nobel Fizik Ödülü almıştır. Bu durum üzerine Tesla, Marconi’ye dava açmıştır. Yaşadığı dönemde davadan istediği sonucu alamayan Tesla, vefat ettiğinde dava lehine sonuçlanmıştır. Hakkının yenilmesi Tesla’yı derinden etkilemiş ve yaşadığı psikolojik sebepler ile çalışmalarına yeterince konsantre olamamıştır. Dünyaya kablosuz iletişim getirmek üzerine ısrarcı çalışmaları bulunan Tesla, New York’ta Wardenclyffe adında oldukça büyük bir kablosuz iletişim istasyonu inşa etmiştir. Zamanının ötesinde çalışmaları bulunan Tesla’nın kablosuz iletişim projesi bir türlü mali destek alamadığı sebebi ile durdurulmuş ve istasyon yıkılmıştır. Yaşadığı talihsiz durumlar sebebi ile ruh sağlığı giderek daha kötü duruma gelen Tesla son yıllarını New Yorker Hotel’de geçirmiştir. Westinghouse Cooparation, Tesla’yı yine yalnız bırakmayarak danışman olarak işe almış ve oda kirasını ödemiştir.
İnanılmaz başarılara imza atan ve adeta bilim için yaşayan Nikola Tesla 7 Ocak 1943’de New Yorker Hotel’de vefat etmiştir.
