Gökyüzünü seyrettiğimiz bir gece yarısı, bir yıldızın kaydığını gördüğümüzde gözlerimizi kapatır ve içten bir dilek tutarız. Yıldız parlar, uzar ve birden söner. Deyim yerindeyse yıldız kaydıktan sonra ölür. Çoğu masaldan hatırlarsınız; kişiye ölmeden önce son bir isteği sorulur. Aslında yıldız kayıp ölmeden önce dilek tutmamızın altında yatan sebep de budur.
Toplumda birçok insanın dilek tuttuğu ve halk arasında “yıldız kayması” olarak bilinen bu durum aslında gök taşının hareketi ile oluşur. Peki neymiş bu hareket, birlikte inceleyelim.
Görselde gördüğünüz manzaraya her ne kadar yıldız kayması deseniz de; yıldızın uzun, ince parlak bir kuyruk oluşturmadığını bilmeniz gerekiyor.
Evet, görselde görmüş olduğunuz bir yıldız değil! Nasıl mı?
Gökyüzünde sonsuz tane yıldız vardır. Her gün keşfedilmeyi bekleyen milyarlarca yıldız… Kimi yıldızı daha parlak görürken, kimisini sönük görürsünüz. Bunun sebebi yıldızın Dünya ile arasındaki mesafesidir. Bir yıldız Dünya’ya ne kadar yakınsa o kadar canlı ve parlak görünecektir. Yıldızın Dünya’ ya yakın olması onların çok uzakta olduğunu değiştirmiyor, unutmayalım!
Peki görselde gördüğünüz nedir?
Gördüğünüz bir meteor. Toplumun yıldız kayması olarak bildiği bu durum aslında gök taşının atmosferden içeri girmesi ve çok hızlı bir şekilde yanması durumudur. Bu yanma durumunda gözden kaybolması ise bizim yıldızın kaydıktan sonra ortadan yok olduğunu düşündüğümüz kısmıdır. Meteor o kadar hızlı hareket ediyor ki, atmosferden hareket ederken ısınıyor ve parlıyor. Dünya yüzeyine düşen meteorlar parlıyor ve arkasında bir kuyruk bırakıyor.
Kimi zaman meteorlar gökyüzünü görsel bir şölene dönüştürüyor. Görsel bir şölen olarak nitelendirdiğimiz kısmı gök taşı yağmuru diğer adıyla meteor yağmurudur.
Meteor yağmuru, bir miktar meteorun gece gökyüzündeki bir noktadan ortaya çıkarak ışık yaydığı gözlemlenen göksel bir olaydır. Meteorların çoğu bir kum tanesinden daha küçüktür, bu nedenle neredeyse tamamı parçalanır ve Dünya’nın yüzeyine asla çarpmaz. Buna karşılık, ağırlığı tonları bulan bazı meteorlar da vardır. Meteorların çoğu dünyanın atmosferinden geçerken ısının etkisiyle tamamen yok olur. Sadece büyük meteor parçaları dünyaya ulaşabilir.
Bilim insanları her gün ve gece binlerce meteorun düştüğüne inanmaktadırlar. Ancak dünya yüzeyinin büyük bir bölümü suyla kaplı olduğundan dünyaya kadar ulaşabilen meteorların çoğu okyanuslara ve göllere düşerler.
Artık bir “yıldız kayması” gördüğümüzde meteorun yolculuğuna şahit olacağız. Aslında yıldız kaymasının bir meteor olayı olduğunu öğrendik. O halde bırakalım yıldızlar kaysın, dileklerimiz gerçek olsun.
Kaynakça
- Görsel 1. https://www.pexels.com/tr-tr/fotograf/adam-ayakta-yildizlar-kayan-yildiz-12489185/ adresinden 18.11.2022 tarihinde alınmıştır.
- Görsel 2. https://www.pexels.com/tr-tr/fotograf/sanat-el-sallamak-uzay-desen-9675718/ adresinden 18.11.2022 tarihinde alınmıştır.
- Jenniskens, P. (2006). Meteor Showers and their Parent Comets. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-85349-1.
