Çevreci Bir Dünya İçin: Evde Atık Kağıt Dönüştürüyoruz

İnsanoğlu olarak Dünya da doğuyor, büyüyor, yaşıyor ve süremizi tamamlıyoruz. Her geçen dakika farkında olmadan gezegenimize karbon ayak izimizi bırakıyoruz. Karbon ayak izi, karbondioksit emisyonları cinsinden ölçülen insan etkilerinin, çevreye verdiği zararın ölçü çıktısıdır. Dolayısıyla karbon ayak izimiz pek çok faktörden bir araya gelmektedir. Bunlar; yakıt kullanımı, kişisel tüketimler, gazlar, elektrik, atık gibi etkenlerdir. Var olan kaynakların tüketimi ve mevcut atıkların sebep olduğu kirliliğin en az seviyeye indirmenin en önemli yolu geri dönüşüm ya da yeniden kullanımın sağlanmasından geçmektedir. Bu yüzden çevreci bir Dünya için geri dönüşüm ve sıfır atık kavramları ön plana çıkmaktadır. Sıfır atık, kaynakların daha verimli kullanılmasını sağlayarak ürünlerin tekrardan kullanıma hazır hale getirilmesini destekleyen bir ilkedir. Bizlerde bu anlayışa bireysel olarak destek vererek kişisel kullanımlarımızı denetlemekle katkı verebiliriz.  Peki bu destek en eğlenceli nasıl olabilir?

Evde Atık Kağıtları Dönüştürebileceğimizi Biliyor muydunuz?

Kâğıt dönüşümü yaparak hem binlerce lirayı kesemizde tutabilir hem de çevreci bir Dünya için ağaçların kurtarılmasına destek sağlayabiliriz. Bir ton kağıt üretimi için 17 ile 24 ağaç arasında kesim yapılmaktadır. Bu ağaçlardan üretilen kağıtların geri dönüştürülmesiyle harcanan enerjide %70 daha fazla tasarruf elde edilmektedir. Gazete, kitap, müsvedde, kese kâğıdı, dergi gibi kağıt kullanımlarındaki bir ton hacmindeki geri dönüşümde 8 ile 16 adet arası ağacı kurtarabilmekteyiz. Kağıtta bir çok farklı şekilde elde edilebilen bu tasarruf şekli orman kayıplarının azaltılmasında ve ilkim krizi ile mücadelede de kritik bir noktadır. Damlaya damlaya göl olur atasözümüzden yola çıkarak el ele verelim ve daha yaşanabilir bir çevre için adım atalım. O halde gelin eğlenerek evde atık kağıt dönüşümünü nasıl yapılır öğrenelim.

Evde Kağıt Yapımı Malzemeleri

• Atık kağıtlar ( Eski makbuz, defter sayfaları, kargo kutuları, gazete küpürü vb .)
• Sıcak su
• Derin kap
• El blenderi ya da karıştırıcı
• İçi boş resim çerçevesi
• İçi ince tel ile kaplı resim çerçeve (Sineklik gibi kalın bir tül / tel)
• Kullanılmayan havlu, eski tişört ya da bez
• Sünger
• Orta boy kova

İsteğe Bağlı Malzemeler

• Akrilik boya
• Çiçek yaprakları
• Esans, koku özü

Yapılış Tarifi

1- İlk olarak kullanım ömrünü tamamlandığını düşündüğümüz atık kağıt, defter, gazete, zarf, makbuz sayfalarını minik minik parçalara ayırmakla başlıyoruz. Burada kağıt parçalama makinesinden yararlanabilir ya da hiçbir alet kullanmadan teker teker elimizde sayfaları küçük boyutlara parçalayabiliriz.

Hatta okul öncesi ve ilkokul dönemindeyseniz küçük kaslarını geliştirmek için uygun bir makas yardımıyla kağıtları ailenizle beraberce parçalara ayırabilirsiniz. En kısa Sürede en çok kağıdı kim kesecek gibi mini bir yarışma haline getirerek keyifli vakitler de geçirebilirsiniz.

2- Parçalanmış kağıtları su sızdırmayan derin bir kap içine aktaralım ve üzerine tüm küpür parçalarına temas edecek şekilde sıcak su ile dolduralım. Üzerlerindeki kirden ve fazla olan mürekkepten arındırmak için bir süre bekleyelim. Rengi değişen suyu israf etmemek için bitkilerin üzerine dökelim. Daha sonra kovayı tekrardan aynı seviyede su ile doldurup 24 saat suda bekletelim. Suda beklettiğimiz süre ne kadar fazla olursa parçalar o kadar yumuşar ve hamur kıvamına gelmeye yatkın olur.

3- Yeterli yumuşaklığa gelen kağıt parçalarını artık blender ile iyice karıştırma zamanı. Derin kapta bulunan parçaları elektronik cihazınız büyüklüğüne göre daha küçük bir kaba alabilir ya da işleme aynı kaptan devam edebilirsiniz. Şimdi BIZZZZT zamanı. İşlemi tamamladıktan sonra hafif hamurumsu ıslak bir doku elde etmeliyiz.

4- Daha sonra derin bir kabın içini temiz su ile yarıya kadar dolduralım (Örneğin; 30 litrelik kabın 4’te 1 ‘i kadar) Hamurlaşmış olan parçaları orta boy bir kova yardımıyla parça parça temiz su olan kaba aktaralım. Buradaki aktarılmış olan miktar kağıtların yoğunluğuna göre değişim göstermektedir.

5- Elde etmek istediğimiz kağıtların rengini tercihinize göre bu aşamada çeşitlendirebiliriz. Bunun için ihtiyacımız olan malzemeler akrilik boyalardır. İstediğiniz renkte olan bir akrilik boyayı kullanabilirsiniz. Öğretmenim benim elimde akrilik boya yok başka çeşit boya var onu kullanamaz mıyım? sorularınızı duyar gibiyim çocuklar 😊. Ancak burada dikkat etmeniz gereken boya çeşidinin su bazlı olmasıdır. Hidrofobik olan malzemeler su ile karışmayacağı için istediğimiz sonucu elde edemeyiz. Su bazlı akrilik boyayı istediğiniz tonda uyguladıktan sonra homojen bir şekilde suyla karışmasına da özen göstermeyi ihmal etmeyin.

6- Kağıtlarımızın çiçek gibi kokması için önceden temin edilen esans özlerinden birkaç damla isteğe göre damlatabilirsiniz. Ayrıca yaratıcılık katmak isterseniz kurutulmuş çiçekleri de kullanabilirsiniz. Tüm eklemeleri yaptıktan sonra ufak bir karıştırma işlemi yapmayı da ihmal etmeyin.

7- Şimdi üretim zamanı! Bu aşamada çerçeveleri altta tel, üstte boş çerçeve olacak şekilde birbiriyle konumlandıralım.

8- Birbirine kenetli halde olan çerçeveleri hazırladığımız malzeme kabına belirli bir açıyla daldıralım. Burada çerçeve içine dolan malzeme dikdörtgen sınır kenarlarından kaynaklı olarak sayfa ebatını alacaktır.

9- Derin kabın içinden çıkardıktan sonra suyunu iyice süzmek için telin ebadında olan plastik plakadan yardım alabiliriz. Bu plastik plaka için sıvı deterjan kutularını kullanabiliriz. İyice suyunu süzdüğümüze emin olalım. Suyunu almak için sünger yardımına başvurabilirsiniz.

10- Çerçeveleri düz bir zemine aldıktan sonra birbirinden ayıralım. Tel bulunan alt çerçeve üzerindeki hamurda bulunan fazla suyu almak için sünger kullanalım. Burada hamur üzerine ekstra bir tel daha serip süngeri kullanabilirsiniz. Böylece hem daha çabuk şu çıkmasını hem de daha homojen bir sayfa zemini elde edebilirsiniz.

11- Suyu çıkarılan hamuru havlu üzerine alarak son kez suyundan arındırmalıyız. Daha sonra kuru bez üzerine gelecek şekilde alt çerçeveden hamuru ayırmalıyız. Artık dönüştürülmüş kağıtlarımız kurumaya hazır. 1 gün bekledikten sonra kullanımını gerçekleştirebilirsiniz.

Ben kendi yaptığım kağıtları hediye kartları hazırlarken ve resim çizerken kullanıyorum. Bahar aylarında içine kattığım tohumlar ile arkadaşlarıma sürpriz saksılar hazırlıyorum. Kenarlarına makasla ya da maket bıçağı ile istediğim şekli veriyorum. Siz nerelerde kullanacaksınız?

Kendinize özgü sayfa çalışmalarınızı bizimle paylaşmayı unutmayın! STEAM on Metaverse Instagram sayfasından bize ulaşabilirsiniz.

Hatırlatmalar ve Notlar

• Eğer elektrik enerjisi kullanmadan kağıt dönüşümü yapmak isterseniz, kullandığınız kağıtların çeşitine göre 3-4 gün çok küçük kestiğiniz kağıt parçalarını suda bekletmelisiniz. Sonra elinizle yoğurarak yada mekanik çevirmeli çırpıcılarla karıştırıp kağıt hamurunu oluşturabilir yeni kağıtlarınızı elde edebilirsiniz.
• Kağıtlarınızı istediğiniz kalınlıkta elde etmek sizin elinizde, eleğinizin içine dolan parçaları azaltıp ince ya da kalın bir kağıt oluşturabilirsiniz.
• Elektronik cihazlardan uzakta yapmanız sizi olası kazalardan koruyabilir. BIIZTlarken etrafa sıçrayabilir, bu sebeple el blendırınızın dış kısmındaki delikten daha yüksekte su olmasına dikkat ediniz. Bol su aynı zamanda eleğe homojen şekilde kağıt yaymanıza da yardımcı olduğu gibi etrafa su sıçramasını da azaltır.

Kaynakça

1. T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2019. Sıfır Atık Nedir? https://sifiratik.gov.tr/sifir-atik/sifir-atik-nedir linkinden 15.09.2022 tarihinde alınmıştır.
2. Çevreciyiz, 2015 . Bir sayfa çıktı neleri değiştirir?. http://www.cevreciyiz.com/makale-detay/987/bir-sayfa-cikti-neleri-degistirir linkinden 15.09.2022 tarihinde alınmıştır.
3. Clearway Community Solar, 2022. Recycled paper Project.  https://www.clearwaycommunitysolar.com/blog/science-center-home-experiments-for-kids/recycled-paper-project/   linkinden 15.09.2022 tarihinde alınmıştır.
4. Kemahlıoğlu,E. 2021. Yaseminli Geri Dönüşüm Kağıt Yaptım / El Yapımı Kağıt Nasıl Yapılır?  https://www.youtube.com/watch?v=C1fJz2vACvg   linkinden 30.09.2022 tarihinde alınmıştır.
5. Kağıt dönüşümü fotoğrafı. https://www.freepik.com/free-vector/cartoon-paper-recycling-vertical-banners_19965471.htm  linkinden 15.09.2022 tarihinde alınmıştır.
6. Kağıt dönüşümü fotoğrafı. https://www.pexels.com/search/paper%20recycle/ linkinden 15.09.2022 tarihinde alınmıştır.
7. Kağıt dönüşümü fotoğrafı. https://unsplash.com/photos/4gn8HjY7dWg linkinden 15.09.2022 tarihinde alınmıştır.
8. Hallaç Karakapıcı, S., 2022. Kağıt Yapımı Çekimi. STEAM on Metaverse, İstanbul.